ممکن است این طور فکر کنید که الکتریسیته وسایل برقی در خودروی شما از طریق خود اتومبیل تامین میشود، مثلاً برف پاک کن ، چراغ های ماشین یا رادیو . اما باید بدانید که در حقیقت، این دینام خودرو است که بیشتر برق وسیله نقلیه شما را تولید میکند.باتری شما عمدتاً برای راه اندازی وسیله نقلیه و تامین برق در مواقع کار نکردن موتور استفاده میشود. دینام یکی از اجزای مهم سیستم شارژ خودرو است، بنابراین درک عملکرد آن در مواقعی که با کار نکردن خودرو مواجه میشوید مهم است.
دینام خودرو چیست؟
دینام (Alternator) یا ژنراتور، تولیدکننده برق است که وظیفه شارژ باتری خودرو را برعهده دارد و در صورت خرابی دینام خودرو باتری ماشین در مدت کوتاهی تخلیه خواهد شد.
در واقع وظیفه باطری تنها تهیه برق در هنگام استارت زدن یا روشن نبودن ماشین شماست و برق رسانی به نقاط مختلف قطعات برقی ماشین در حین روشن بودن، توسط دینام انجام میشود.
از آنجائیکه دینام (قطعه ای استوانه ای با بدنه آلومینیومی و معمولا در کنار موتور زیر پمپ هیدرولیک) توسط یک تسمه شیاری در مدار چرخش موتور قرار میگیرد، همواره باید این تسمه در فواصل منظم بازدید شود تا از اره شدن آن به طور ناگهانی و در نتیجه خالی شدن شارژ باتری جلوگیری کرد.
یکی از معایب دینامهای جریان مستقیم این است که این دینامها در دورهای پائین موتور، قادر به شارژ باطری نمی باشند. امروزه مصرف کنندههای برقی در خودرو زیاد شده است؛ ترافیک شهرها باعث میشود که موتور یک اتومبیل مدتها در جا کار کند و در این حالت دور دینام پایین است با این شرایط دینام جریان مستقیم نمی تواند جوابگوی شارژ باطری باشد.
در نتیجه دینامهای جریان مستقیم از رده خارج شده و از دینامهای آلترناتور استفاده میشود اساس کار دینامهای آلترناتور مانند دینامهای جریان مستقیم است.
در دینامهای آلترناتور نیز بر اثر قطع خطوط قوای مغناطیسی جریان القائی بوجود میآید ولی با این تفاوت که در دینامهای جریان مستقیم، آهن رباها به بدنه دینام پیچ و ثابت شده بود و سیم پیچهای تولید جریان داخل حوزه مغناطیسی حرکت میکردند در حالیکه در دینامهای آلترناتور آهن ربا دوار است و سیم پیچهای تولید جریان ثابت میباشند آهن ربای دوار را روتور و سیم پیچ ثابت را استاتور میگویند
اجزای دینام خودرو
اجزای یک دینام به منظور تأمین نوع و مقدار مناسب قدرت خودرو طراحی شده است. سیستم شارژ اتومبیل شامل قسمتهای زیادی است، اما اجزای اصلی یک دینام عبارت است از:
-
روتور و استاتور
روتور و استاتور اجزای تولید کننده برق یک دینام هستند. روتور، قطعه ای استوانه ای شکل میباشد که با آهنربا احاطه شده است، در داخل استاتور میچرخد که مجموعه ای ثابت از سیم کشی مسی رسانا را در خود جای داده است. در نهایت حرکت آهن ربا بر روی سیم کشی چیزی است که لکتریسیته ایجاد میکند.
-
تنظیم کننده ولتاژ
تنظیم کننده ولتاژ بر توان تولید کننده دینام نظارت میکند. سطح ولتاژ خروجی به باتری را کنترل میکند و نیرو را به بقیه خودرو میرساند.
-
یکسو کننده دیود
یکسو کننده دیود ولتاژ دینام را به شکلی تبدیل میکند که میتواند توسط باتری برای شارژ مجدد استفاده شود.
-
فن خنک کننده
آلترناتورها گرمای زیادی تولید میکنند و برای کارکرد موثر باید خنک شوند. در حالی که با دریچهها و بدنه آلومینیومی برای انتشار بهتر گرما ساخته شده است، برای خنک کردن بیشتر مجهز به فن های چرخشی نیز هست. مدلهای جدید دینام دارای فن خنک کننده داخلی هست، در حالی که نسخههای قدیمیتر دارای تیغههای فن خارجی هستند.
طرز کار دینام خودرو چگونه است؟
دینام خودرو چه کار میکند؟ همانطور که میدانیم، دینام قسمت اعظم برق خودرو را تأمین میکند و به شارژ مجدد باتری کمک میکند. اما برای انجام همه اینها، دینام ابتدا باید انرژی مکانیکی را به الکتریسیته تبدیل کند.
چگونه دینام برق تولید میکند
فرآیند تولید برق با موتور شروع میشود. برای اکثر خودروهای مدرن، دینامها توسط میل لنگ موتور از طریق کمربند مارپیچ حرکت میکنند، اگرچه وسایل نقلیه قدیمی ممکن است دارای قرقره جداگانه ای باشند که از میل لنگ به دینام میرود. حرکت کمربند – انرژی مکانیکی – روتور دینام را با سرعت بالایی در داخل استاتور میچرخاند.
برق با چرخش روتور تولید میشود. آهن رباهای اطراف روتور عمداً طوری قرار گرفته اند که با عبور از سیم کشی مسی در استاتور، میدان مغناطیسی ایجاد شود. این قدرت سپس به تنظیم کننده ولتاژ میرسد که برق را در خودرو پراکنده میکند و میزان ولتاژ دریافتی باتری را مدیریت میکند.
دینام چگونه باتری را شارژ میکند؟
قبل از اینکه باتری بتواند از برق حاصل از دینام استفاده کند، باید به فرمی تبدیل شود که باتری میتواند از آن استفاده کند. این به این دلیل است که الکتریسیته میتواند در جریانها یا جهات مختلف جریان یابد.
باتریهای خودرو با برق جریان مستقیم یک طرفه (DC) کار میکنند، در حالی که دینامها برق جریان متناوب (AC) را تولید میکنند، که گاهی اوقات برعکس جریان مییابد. بنابراین قبل از مراجعه به رگولاتور ولتاژ، قدرت مورد نظر برای باتری از طریق یکسوساز دیود به DC تبدیل میشود.
پس از تبدیل، باتری میتواند از برق برای شارژ مجدد استفاده کند. مانند هر قطعه خودرو، دینام شما با گذشت زمان شروع به افت میکند و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد. نحوه تعویض دینام را یاد بگیرید و بدانید در صورت خرابی خودرو در جاده چکار کنید.
همه خودروهای دارای موتور احتراق داخلی به جز برخی خودروهای هیبریدی دارای دینام هستند. هنگامی که موتور در حال کار است، دینام باتری را شارژ میکند و نیروی الکتریکی اضافی را برای سیستمهای الکتریکی خودرو تأمین میکند.
دینام یک واحد بدون تعمیر و نگهداری است. در برخی از خودروها، میتواند تا 10-15 سال بدون هیچ گونه تعمیر دوام بیاورد. در صورت خرابی دینام، ممکن است خودرو برای مدت کوتاهی با باتری کار کند. با این حال، موتور به محض اتمام شارژ باتری خاموش میشود. تعویض دینام با قطعه OEM جدید گران است، اما جایگزینهایی وجود دارد.
علائم خرابی دینام ماشین
چراغ هشدار باتری چراغ هشدار شکل باتری شایعترین علامت مشکل در سیستم شارژ خودرو با نماد “CHARGE” است که هنگام رانندگی روشن میشود. به طور معمول این چراغ هشدار باید هنگام روشن کردن احتراق روشن شود، اما به محض روشن شدن موتور باید از بین برود. اگر روشن است، سیستم شارژ شما مشکلی دارد. چراغ هشدار سیستم شارژ مستقیماً به یک دینام خراب اشاره نمیکند، اگرچه مشکلات دینام بسیار رایج است. مکانیک شما باید آزمایشهای بیشتری انجام دهد تا قطعه معیوب را مشخص کند.
یکی دیگر از علائم سیستم شارژ ضعیف این است که چراغهای جلو با خاموش کردن موتور کم نور میشوند، اما با روشن شدن موتور روشن میشوند. این مشکل میتواند نه تنها توسط یک دینام ضعیف بلکه به دلیل خرابی باتری، اتصال ضعیف در پایانههای باتری یا کمربند سرپانتین شل ایجاد شود.
صدای ناله یا وزوز دینام یکی دیگر از علائم مشکل است. در برخی از اتومبیلها، ممکن است بوسیله یاتاقان آلترناتیو پر سر و صدا ایجاد شود. در برخی از وسایل نقلیه جیپ/کرایسلر، یک قرقره خراب کننده دینام میتواند همین سر و صدا را ایجاد کند.
نحوه تست دینام خودرو
سیستم شارژ و تستر باتری و سیستم شارژ رایانه مکانیک شما میتواند وضعیت دینام را تست و آزمایش کند. هزینه تست باتری و سیستم شارژ (تست AVR) زیاد نیست. این تست نشان میدهد که آیا سیستم شارژ ضعیف است یا اصلاً کار نمیکند. همچنین میتواند تشخیص دهد که یکی از دیودهای داخل دینام خراب شده است.
اگر سیستم شارژ در آزمایش شکست بخورد، مکانیک شما باید آزمایش بیشتری انجام دهد تا ببیند آیا دینام خراب است یا چیز دیگری باعث مشکل شده است. از دیگر مشکلات سیستم شارژ میتوان به شل بودن کمربند محرک، سیم کشی معیوب یا فیوز سوخته، سوئیچ احتراق معیوب و غیره اشاره کرد
بررسی ولتاژ خروجی دینام با مولتی متر
اگر تستر سیستم شارژ در دسترس نیست، مکانیک شما میتواند یک آزمایش ولتاژ ساده انجام دهد. این آزمایش شامل بررسی ولتاژ باتری با موتور خاموش روشن است. با روشن شدن موتور، ولتاژ باتری باید افزایش یابد، زیرا دینام برق اضافی را تأمین میکند. اگر با روشن شدن موتور ولتاژ باتری افزایش نیابد، مشکلی در سیستم شارژ وجود دارد.
جایگزینی دینام یا بازسازی
قبل از اینکه باتری بتواند از برق حاصل از دینام استفاده کند، باید به فرمی تبدیل شود که باتری بتواند از آن استفاده کند. چون الکتریسیته میتواند در جریانها یا جهات مختلف جریان یابد. باتریهای دینامهای نصب شده از فروشنده گرانتر هستند.
جایگزین دیگر این است که دینام خود را بازسازی کنید. روش کار این است که مکانیک شما میتواند دینام را برداشته و به نزدیکترین مغازه بازسازی آلترناتور/استارت ارسال کند.
پس از بازسازی دینام، مکانیک شما نصب دینام را دوباره انجام می دهد. ممکن است زمان ببرد، اما معمولاً ارزانتر است، زیرا فقط هزینه حذف و نصب دینام به علاوه هزینه بازسازی را پرداخت میکنید.
بازسازی دینام در خانه دشوار است و زمان زیادی میبرد، اما غیرممکن نیست. هر زمان که دینام تعویض میشود، بهتر است تسمه مار را نیز تغییر دهید. این کار زیاد هزینه بر نیست، و با تعویض آن همراه با دینام، میتوانید در کار خود صرفه جویی کنید، زیرا کمربند باید جایگزین دینام شود.
اجزای دینام
رگولاتور |
بلبرینگ |
قرقره |
جاروبک |
یکسوکننده |
روتور |
استاتور |
چگونه ماندگاری دینام خودرو بیشتر کنیم
غالباً هنگامی که موتور محافظ آسیب دیده یا مفقود شده است، دینام زودتر از موعد خراب میشود به این دلیل که آب داخل دینام شده و باعث سایش سریعتر آن میشود. اگر زیرپوش موتور شما آسیب دیده است، آن را تعویض کنید تا محفظه موتور تمیز و خشک بماند. نشت مایع خنک کننده یا روغن نیز میتواند به دینام آسیب برساند. اگر مجبورید قسمت موتور را با شامپو بشویید، دینام باید از آب و مواد شوینده محافظت شود.
شایعترین علل خرابی دینام
بسیاری از افراد هنگامی که با مشکلات الکتریکی مربوط به خودرو مواجه میشوند، اولین فکری که به ذهنشان میرسد این است که مشکل از باتری است. این موضوع زمانی مشخص میشود که باتری جدید خریدهاید و هنوز هم مشکلات الکتریکی وجود دارند. این نشان میدهد که در اصل مشکل از دینام بوده است نه باتری. خرابی دینام ۵ دلیل اصلی دارد.
۱. کهنهشدن دینام
طول عمر معمول دینام بین ۵ تا ۸ سال است. اگر این مدت گذشته است و با مشکلات الکتریکی در خودرو مواجه شدهاید، کهنهشدن، علت خرابی دینام است. دینامی که فرسوده شده است باید تعویض شود.
اگر شک دارید که دینام خراب شده باشد بهتر است به باتری توجه کنید. عمر مفید باتری ۲ تا ۵ سال است. در مناطق گرمسیر معمولا باتری سریعتر تخلیه میشود بنابراین ممکن است به دو سال نکشیده باتری از کار بیفتد. البته گرما روی دینام تأثیر نمیگذارد.
۲. مشکل رایانهای
خودروهای جدیدتر با سیستمهای رایانهای مانند ECU ساخته میشوند. این سیستمها تقریبا همه اجزای خودرو ازجمله دینام را مدیریت میکنند. اگر مشکلی در سیستم رایانه شما وجود داشته باشد، میتواند از شارژ شدن صحیح دینام جلوگیری کند، حتی اگر دینام سالم باشد.
۳. مشکل سیمکشی
تعداد زیادی سیم در خودرو وجود دارند که نیرو را به دینام میرسانند. اگر سیم کشی خودرو خراب، پاره یا فرسوده باشد، ممکن است که دینام نتواند بهدرستی کار کند و باتری را شارژ کند.
۴. خرابی فیوز
وسایل نقلیه برای حفظ عملکرد دینام از فیوز استفاده میکنند. این فیوزها بهمرور زمان یا هنگامی که موج جریان شدید برق از آنها عبور میکند منفجر میشوند. در این مواقع دینام نمیتواند باتری را شارژ کند. اگر دینام مشکل دارد و موارد قبلی را بررسی کردید و مشکلی وجود نداشت، این بار فیوز را بررسی کنید. در دفترچه راهنمای مالک فیوز را پیدا کنید. بررسی کنید که نسوخته باشد.
۵. شکستگی پولی یا تسمه
دینام از نیروی مکانیکی که یک تسمه و پولی ایجاد میکنند برای تولید انرژی الکتریکی خودرو استفاده میکند. مشکل این است که تسمه دینام (یکی از انواع تسمه خودرو) و پولی چندان بادوام نیستند و ممکن است بهراحتی بشکنند.
حتی اگر پولی و تسمه مدتی طولانی دوام بیاورند در هر صورت بعد از گذشتن مدتی کهنه و فرسوده میشوند و میشکنند. هر کدام از این دو مورد آسیب ببینند، انرژی مکانیکی وجود نخواهد داشت که دینام آن را به انرژی الکتریکی تبدیل کند.
۵ مورد از علائم خرابی دینام
. چراغ هشدار دینام روشن است
چراغ دینام یکی از انواع چراغ خودرو است که روشنشدن آن احتمالا سادهترین نشانه وجود مشکل در سیستم شارژ خودرو است. بیشتر خودروها از یک دهه پیش به چراغ هشدار اختصاصی دینام مجهز هستند. برخی خودروها از همان چراغ باتری یا چراغ چک موتور برای مشکل دینام استفاده میکنند اما برخی دیگر ممکن است عبارت ALT یا GEN را نشان دهند که بهمعنای دینام یا ژنراتور است.
این چراغ هشدار به رایانه داخل خودرو متصل است و خروجی ولتاژ دینام را کنترل میکند. اگر خروجی دینام از حد تعیینشده بالاتر یا پایینتر برود، چراغ آن روشن میشود.
خروجی دینام سالم باید ولتاژی بین ۱۳ تا ۱۴.۵ ولت باشد. مخصوصا وقتی از قطعاتی مانند چراغ جلو، برفپاککن و رادیو استفاده میکنید، دینام باید بیشتر کار کند تا ولتاژ لازم را برای آنها فراهم کند.
اگر دینام بهتازگی مشکلدار شده باشد ممکن است چراغ آن چشمک بزند، اگر نه چراغ فعال خواهد ماند.
۲. کمنور یا پرنور بودن چراغهای بزرگ و داخلی
ازآنجاکه دینام سیستم الکتریکی خودرو را تغذیه میکند، کمنور شدن یا چشمکزدن چراغهای بزرگ یا کمنور شدن چراغهای داخلی ممکن است یکی از نشانههای خرابی دینام باشند. همچنین ممکن است چراغ داشبورد، سرعتسنج یا رادیو بهطور ناگهانی از کار بیفتند یا بهطرزی غیرمعمول روشنتر از حد معمول به نظر برسند.
۳. صداهای عجیب؛ یکی دیگر از علائم خرابی دینام
خودروها معمولا صداهای زیادی تولید میکنند. برخی از آنها کاملا طبیعی هستند درحالیکه برخی دیگر میتوانند نشاندهنده مشکلاتی جدی باشند.
اگر دینام مشکل داشته باشد، صدایی مانند ناله یا غرغر از آن میشنوید.
یک تسمه محرک یا تسمه دینام همراه با پولی میللنگ دینام را راهاندازی میکنند. بهطور معمول پولی دینام دو یا سه برابر سریعتر از پولی میللنگ میچرخد تا نیروی لازم را در سرعتهای پایینتر تولید کند.
اگر پولی دینام بهدرستی با تسمه محرک تراز نباشد یا بلبرینگ دینام فرسوده باشد صدای غرغر یا ناله از خودرو به گوش میرسد.
خرید دینام خودرو و لوازم تجهیزات خودرو
۴. بوی نامطبوع
اگر دینام بیش از حد سخت کار کند یا گرم شود باعث ایجاد مشکل در سیستم الکتریکی میشود و این ممکن است سبب شود بوی نامطبوعی از خودرو به مشام برسد.
چرا این اتفاق میافتد؟
ازآنجاکه تسمه دینام بهشکل مداوم تحت کشیدگی قرار دارد و به موتور نزدیک است، با گذشت زمان فرسوده میشود و بوی لاستیک سوخته ناخوشایندی را ایجاد میکند.
گاهی ممکن است این بوی سوختگی ناشی از بروز مشکل در سیمهای دینام باشد. اگر بهموقع اقدام نکنید دینام هم خراب خواهد شد.
۵. خاموش شدن منظم موتور یا مشکل در استارت خوردن آن
این دو مشکل ممکن است به دلایل زیادی ایجاد شوند، اما از مهمترین علائم خرابی دینام هم هستند. اگر دینام خراب باشد نمیتواند باتری را شارژ کند و در نتیجه باتری قدرت کافی برای روشنکردن خودرو نخواهد داشت.
استارت نخوردن ماشین تنها نشانه خرابی دینام نیست. اگر خودرو پس از روشن شدن خاموش میشود، یعنی شمع ماشین برق کافی از دینام دریافت نمیکند تا موتور را روشن نگه دارد.
باتری خودروی تویوتا جی تی چیست ؟|ولتاژ باتری
ولتاژ باتری (اولین مجتمع تخصصی برق خودرو در مازندران)
نمایندگی رسمی صبا باتری و سپاهان باتری در مازندران
با بیش از 20 سال فعالیت
فروش بالا و پایین دارد / این خدمات است که می ماند
مازندران / بابلسر / بعد از پل شازده رودخانه / جنب پمب بنزین
مدیر فروش : 09021178410
دفتر مرکزی: 011.35346660
تلگرام https://t.me/voltajbattery
اینستاگرام https://www.instagram.com/voltajbattery
دیدگاهتان را بنویسید